Co by było, gdyby Twoje ciało miało tarczę, która odpiera stresory, które powodują, że zaczynasz się topić? Cóż, dokładnie to robią rośliny i zioła znane jako adaptogeny od tysięcy lat (chociaż radzieccy naukowcy nie wprowadzili tego terminu aż do lat 60. ubiegłego wieku). Od tego czasu badania wykazały, że zioła adaptogenne przynoszą jeszcze więcej korzyści, jeśli chodzi o zdrowie psychiczne i dobre samopoczucie.
Czym są Adaptogeny?
Co sprawia, że zioło jest adaptogenem? "Adaptogeny pomagają organizmowi w walce z jakimś stresorem - fizycznym, chemicznym lub psychologicznym" - mówi dr Candice Seti, psycholog kliniczny, trener żywienia i trener osobisty z San Diego w Kalifornii. Stosowane od wieków w tradycyjnych lekach wielu kultur, szczególnie w Rosji i na Dalekim Wschodzie, adaptogeny oferują prosty, naturalny sposób, aby pomóc organizmowi zachować spokój i równowagę.
"Aby zostać uznanym za adaptogen, zioło musi spełniać trzy kryteria" - mówi Ben LeVine, główny zielarz w Rasa, alternatywie kawy ziołowej. "Musi być nietoksyczny, normalizujący i niespecyficzny". Ponadto adaptogen musi działać poprzez oś podwzgórze-przysadka-nadnercza (HPA) lub układ sympatyczno-nadnerczowy (SAS) - dwa szlaki, które kontrolują reakcję organizmu na stres.
A czy każdy z nas nie mógłby stresować się trochę mniej? LeVine nazywa stres cichą epidemią. "Przewlekły stres prowadzi do zakłóceń w funkcjonowaniu naszego układu hormonalnego, nerwowego i odpornościowego, co skutecznie przygotowuje nasze ciała na wystąpienie chorób" - mówi. "Zdolność ziół adaptogennych, aby przywrócić nas do równowagi i pomóc nam reagować na stres w zdrowszy i bardziej wytrzymały sposób (1) jest naprawdę niezwykła".
10 ziół adaptogennych i ich korzyści
Podczas gdy każde z tych ziół ma to, co LeVine nazywa efektem chroniącym przed stresem wspólnym dla wszystkich adaptogenów, mają one również swoje własne, odrębne korzyści. Oto twój przewodnik po ziołach adaptogennych:
Rhodiola
Prawdopodobnie najbardziej stymulujący z adaptogenów, Rhodiola jest środkiem pobudzającym centralny układ nerwowy, który pomaga zrównoważyć układ odpornościowy i regulować hormony. Dodatkowo, ma działanie przeciwdepresyjne (2). "Rhodiola działa poprzez regulację ilości kortyzolu, której potrzebuje Twój organizm - niezależnie od tego, czy jest to mniej czy więcej" - mówi Seti. Jest szczególnie skuteczna dla tych, którzy są bardzo zestresowani (3).
Ashwagandha
Ashwagandha jest jednym z najcenniejszych ziół indyjskiej Ajurwedy i jest znana z korzystnego wpływu na męski układ rozrodczy, mówi LeVine. Ma działanie relaksujące i jest pomocna w przypadku niepokoju i zaburzonego snu. Badanie z 2012 roku wykazało, że zioło to zmniejszyło stres i niepokój u osób dorosłych z historią przewlekłego stresu o prawie 30 procent (4). Może być również pomocne w poprawie funkcjonowania tarczycy, mówi Seti.
Shatavari
Shatavari jest doskonałym żeńskim tonikiem reprodukcyjnym, jak mówi LeVine. Jej nazwa tłumaczy się z sanskrytu jako "ta, która ma stu mężów" (5), co nawiązuje do jej mocy jako tradycyjnego afrodyzjaku.
Schisandra
Schisandra jest chińską jagodą o pięciu smakach (słony, słodki, kwaśny, gorzki i ostry), która jest znana z tego, że pobudza pracę wątroby i poprawia zdrowie serca, a także działa na wiele różnych schorzeń (6).
Cordyceps
Cordyceps jest jednym z najlepszych adaptogenów dla pojemności płuc i wsparcia nerek (7), według LeVine. "Często biorę ten grzyb przed długimi biegami na wysokościach, aby otworzyć mój oddech i dać mi dodatkową wytrzymałość", mówi.
Reishi
Uważany za wszechstronny adaptogen, grzyb ten ma szerokie działanie, w tym immunoregulacyjne, przeciwzapalne, przeciwutleniające i chroniące serce, jak mówi LeVine. Badanie z 2005 roku wykazało, że reishi zmniejsza zmęczenie i poprawia samopoczucie (8).
Tulsi
Znany również jako Święta Bazylia, ten aromatyczny adaptogen uspokaja, skupia ducha i poprawia nastrój, mówi LeVine. Według Seti ma również właściwości przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne, a w wielu kulturach jest stosowana do łagodzenia objawów przeziębienia lub wirusa.
Eleuthero
Eleuthero, znany niegdyś jako żeń-szeń syberyjski, był jednym z pierwszych adaptogenów, nad którym prowadzono intensywne badania, jak twierdzi Levine. To świetny środek na skurcze mięśni i bezsenność, mówi Seti. Jest również znany ze swoich właściwości zwalczających zmęczenie i poprawiających pamięć.
Żeń-szeń azjatycki
Choć uważany za bardzo stymulujący, korzeń ten faktycznie stabilizuje współczulny układ nerwowy (9), który kontroluje naszą reakcję "walcz lub uciekaj", jak wykazało badanie z 2018 roku.
Codonopsis
Chemia tego zioła jest prawie identyczna jak żeń-szenia, mówi LeVine, ale jest znacznie łagodniejsza i wykazuje głębokie właściwości uzdrawiające jelita.
Jak używać Adaptogenów
Adaptogeny są dostępne w postaci nalewek, proszków, ekstraktów, herbat i kapsułek. Możesz posypać formie proszku na jedzenie, lub mieszać je w smoothie. Ponadto, można używać całych korzeni w zupach rosołowych.
Chociaż adaptogeny są powszechnie uważane za bezpieczne i nietoksyczne, mają różny wpływ na poszczególne osoby. Spróbuj zacząć od małych dawek i stopniowo je zwiększać. "Zawsze zalecam stosowanie suplementów w cyklu, szczególnie tych przyjmowanych w celu zwiększenia wydajności" - mówi LeVine. Mniejsze dawki przyjmowane przez dłuższy czas to idealne rozwiązanie, dodaje. Podobnie jak w przypadku ćwiczeń, im bardziej jesteś z nimi konsekwentny, tym lepiej działają. Wysokie dawki są pomocne w przypadku ostrzejszego stresu - pomyśl o tygodniu egzaminów końcowych lub rozpoczęciu nowej pracy.
Ponieważ Ashwagandha jest środkiem immunosupresyjnym, osoby z chorobami autoimmunologicznymi powinny skonsultować się z pracownikiem służby zdrowia przed przyjęciem suplementów zawierających to zioło. Jest to dobra zasada dla każdego, kto chce przekonać się na własnej skórze, jak adaptogeny pomagają złagodzić stres, poprawić nastrój i zwiększyć energię.
LeVine zaleca również, aby dowiedzieć się, skąd pochodzą adaptogeny, aby móc wspierać firmy, które rozumieją pozyskiwanie i nie używają pestycydów i metali ciężkich w procesie przetwarzania. A wraz z rosnącą popularnością adaptogenów, nie zaszkodzi pomyśleć o zrównoważonym rozwoju. Decyduj się na zakup w firmach, które regulują zbiory i dbają o to, aby te redukujące stres rośliny były dostępne jeszcze długo w przyszłości.